Westland

Ten zuidwesten van Den Haag ligt de streek en gemeente Westland. Dit gebied is voornamelijk bekend om zijn glastuinbouw en de bijbehorende veiling. De tuinbouw is hier in de 17e eeuw ontstaan om de omliggende steden Den Haag, Delft, Schiedam en Rotterdam te voorzien van groente en fruit. Deze ontwikkeling vond juist in Westland plaats omdat hiervandaan goede waterverbindingen waren met de omliggende steden. Gestaag breidde de handel zich steeds verder uit zodat er steeds meer behoefte aan nieuwe tuinbouwgebieden ontstond.

Nu strekt het gebied zich uit vanaf de gemeentegrenzen van Den Haag tot aan de Nieuwe Waterweg. Hiertussen liggen diverse dorpen die langzamerhand steeds dichter naar elkaar toe groeien. Al lange tijd voelt Westland de hete adem van Den Haag in de nek, zodat de diverse Westlandse gemeenten in 2004 zijn gefuseerd om gezamenlijk een blok te vormen tegen de landhonger van de uitbreidende buurstad.

1. Allereerst een plaatje van boven van een typisch Westlands tafereeltje. Veel kassen en veel woningen.


2. Zo ziet het er uit vanaf de grond. Overal glas, met daartussen huizen.


3. Om het gebied te verkennen heb je wel een kaart nodig. Want door zo’n glasdoolhof is het niet altijd gemakkelijk om de weg te vinden. Extra moeilijkheidsgraad is dat op sommige plekken wegen op de kaart zijn verdwenen en vervangen door kassen, terwijl andere wegen plotseling doodlopend blijken te zijn.


4. Een kijkje in een kas


5. Je kunt hier wel leuk fietsen. Op de bibliotheken in Den Haag zijn gratis kaarten af te halen met fietsroutes in de regio Haaglanden (dus ook Westland)


6. Idyllisch Westland


7. De kern van Westland bevindt zich tussen Honselersdijk en Naaldwijk. Hier vind je de veiling van coöperatie Flora Holland. Dit is een van de grootste veilingcomplexen ter wereld. Langzamerhand worden steeds meer tuinderijen in de directe omgeving opgekocht zodat het grond gebruikt kan worden voor de veiling. Momenteel beslaat het terrein 101 hectare, en dat wordt in de komende jaren vergroot tot 125 hectare.


8. De hoofdingang van Flora Holland


9. Op tien verschillende klokken in vier zalen worden de bloemen en planten verkocht aan de klanten. Deze klanten kunnen hier op locatie een bod uitbrengen, maar het is ook mogelijk om via een speciale internetverbinding deel te nemen aan de veiling. Beneden rijden karretjes voorbij met daarop de samples van de diverse aanbiedingen. Op het scherm met de klok staan de specificaties van de lading. Aangezien er gemiddeld 35.000 transacties per dag worden gedaan, is wellicht voor te stellen dat de bloemen met een sneltreinvaart voorbij komen en de afzonderlijke veilingen slechts één of twee seconden duren.


10. In de centrale hal worden de bloemenkarretjes gesorteerd en in rijen geplaatst voor de diverse kopers. Op de afdeling bloemen en planten tezamen scheuren 250 mensen met elektrische karretjes (een soort segway met trekhaak) rond om de karretjes te verplaatsen. Erg fascinerend om deze bewegingen eens te aanschouwen.


11. Op de Flora worden niet alleen bloemen uit het Westland zelf geveild. Sommige tuinders zijn vertrokken naar andere meer zuidelijk gelegen landen vanwege de lagere kosten en het betere klimaat. De bloemen worden nog wel met het vliegtuig naar Nederland gevlogen en hier verhandeld.


12. Lelies


13. In Westland zijn veel kanalen te vinden. Vroeger werden deze kanalen gebruikt om de te tuinbouwproducten te vervoeren naar de veilingen.


14. Tegenwoordig worden de kanalen gebruikt voor recreatie. Op onderstaande plaatje zie je de Nieuwe Vaart ten zuiden van Poeldijk. Over het kanaal zijn veel (vaak in slechte staat verkerende) boogbruggetjes voor voetgangers gebouwd.


15. Het riviertje Gantel stroomt dwars door het Westland heen. Aan dit riviertje zijn een aantal dorpen gebouwd, zoals Poeldijk. Het achtervoegsel –dijk slaat op de dijk waarop dit dorp is ontstaan.


16. Poeldijk in vogelperspectief. Hierop is goed te zien hoe het dorp is ingekapseld door kassen.


17. De entree van Poeldijk vanuit het zuiden. Je merkt haast geen verschil of je nu tussen de kassen rijdt of tussen bedrijfsloodsen. De sfeer is niet echt anders.


18. In het centrum van Poeldijk staat de relatief jonge Sint-Bartholomeuskerk. Dit laat-neogotische bouwwerk is met zijn 72,5 meter hoogte een belangrijke landmark waarmee je je plek in het Westland kunt bepalen.


19. Achter Franciscus Verburgh staat dit fraaie huis in Jugendstil-stijl. Dit pand is in 1905 gerealiseerd ter nagedachtenis van een rijke Westlander (Theodorus van den Berg) die een deel van zijn vermogen na liet aan Poeldijk, onder de voorwaarde dat het werd geïnvesteerd in het verenigingsleven van het dorp. Het pand diende lange tijd als onderkomen voor diverse dorpsverenigingen. Tegenwoordig is het omgebouwd tot hotel “Saint Vincent”.


20. Het veilinggebouw van Poeldijk van architect Egbert Reitsma aan de Monsterseweg. In dit expressionistische gebouw (en de gebouwen er achter) bevond zich in het verleden grootste groenteveiling van Westland.


21. Vlakbij Poeldijk ligt het dorp Honselersdijk. Het mooiste element van dit dorp is het oude “Hof van Honselersdijk”. Dit hof is een restant van het voormalige Huis Honselersdijk uit de 17e eeuw. Jammer dat de rest van het huis gesloopt is, want hiermee had het dorp een leuke publiekstrekker in huis gehad.


22. Buiten de bebouwde kom zit je meteen weer tussen de kassen. De kassen worden steeds groter, hoger en geavanceerder. De huidige generatie kassen is gemiddeld zo’n 7 meter hoog. Hierin kan de temperatuur beter geregeld kan worden.


23. Nog meer nieuwbouw


24. Al die nieuwbouw moet natuurlijk wel gefinancierd worden. Sommige tuinders proberen wat geld bij te verdienen door her en der een stuk grond aan te bieden voor woningbouw. Zowat overal in Westland kan je je eigen droomhuis bouwen, uiteraard met gratis verlichting ’s nachts.


25. Naaldwijk is met zijn ruim 18000 inwoners de op één na grootste plaats van Westland. Na de gemeentelijke fusies in 2004 is het nieuwe gemeentehuis hier gebouwd. Van alle dorpen in Westland is Naaldwijk het meest een bezoekje waard, dit vooral door de aanwezigheid van nog veel oude panden en straatjes rondom de Oude Kerk.


26. Het centrale Wilhelminaplein met daaraan een paar oude pandjes en de Oude Kerk. Het oudste deel van deze kerk stamt uit de 13e eeuw.


27. Het oude raadhuis aan het Wilhelminaplein is helaas weggemoffeld achter een parkeerplaats.


28. Achter de Oude Kerk ligt het prachtige Heilige Geest hofje met bijbehorende kapel. Dit hofje is in 1496 gesticht als tehuis voor de arme mensen met een Nederlands Hervormde achtergrond. De centrale kapel is later in de 17e eeuw gebouwd. Het hofje is dagelijks geopend tot 16:00 uur.


29. Midden in Naaldwijk staat het overdekte winkelcentrum “De Tuinen” van RPHS architecten. Aan de buitenkant ziet het complex er aardig uit met deze twee woontorentjes. Het lijkt wel wat op een pyloon van een oude tempel.


30. Mooie architectuur in nieuwbouwwijk De Woerden. Woerdblok 2 bestaat vooral uit gele gebouwen met een zwart accent in de hoek.


31. Appartementencomplex Egelantier van Inbo Architecten bestaat uit vier gelijke woontorentjes van 5 bouwlagen.


32. Buiten Naaldwijk liggen een paar aantrekkelijke plassen voor recreatie, alleen zijn deze wel een beetje verstopt tussen de kassen. Op deze foto zie je “Plas van alle winden”. Naaldwijk is ook nog net aan de horizon te zien.


33. Recreatiegebied Prinsenbos (ook op vorige foto links bovenin te zien)


34. Verder op weg richting Monster. Zo te zien wordt op sommige plekken nog in de openlucht gekweekt.


35. De bebouwde kom van Monster rijst op uit de glazen zee.


36. Monster vanuit de lucht.


37. Monster was tot de 13e eeuw groter dan de buurplaats Den Haag. Een aanzienlijk deel van het huidige grondgebied van Den Haag behoorde destijds toe aan Monster. Het enige object in Monster dat nog herinnert aan deze verre geschiedenis is de kerk. Alhoewel, deze is in 1901 afgebrand en daarna weer hersteld in oude glorie.


38. Korenmolen “De Vier Winden”.


39. Het dorp ’s-Gravenzande vanuit de lucht. Dit lijkt haast op een grote nieuwbouwwijk. Alleen aan de bovenste rand van de bebouwde kom is nog net een oud element (molen) te onderscheiden.


40.De Naaldwijkseweg met de Molen van Maat.