Den Haag - Loosduinen
Loosduinen is een voormalig Westlands tuindersdorp dat in 1923 is geannexeerd door de gemeente Den Haag. Sinds deze overname is het dorp flink gegroeid, vooral in de periode na de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de bouwspurten werd niet altijd rekening gehouden met de ontstaansgeschiedenis van het gebied, dus er zijn helaas niet veel historische kenmerken terug te vinden in het tegenwoordige stadslandschap.
Loosduinen Centrum
1. Allereerst de bekendste Loosduinse compositie. Op de voorgrond de molen “De Korenaer” met het Loosduins museum, en op de achtergrond de Abdijkerk.
2. Molen de Korenaer stamt uit 1721. Je kunt de molen elke zaterdag bezoeken.
3. De Abdijkerk van het cisterciënzer nonnenklooster is het oudste bouwwerk dat in Loosduinen nog overeind staat. De kerk is ongeveer in 1250 opgeleverd en is daarmee vrijwel net zo oud als de Haagse Ridderzaal. Het kloostercomplex zelf is in de 16e eeuw verdwenen, maar de kerk is altijd blijven staan. In de jaren 80 wer het gebied rondom de kerk bebouwd met als gevolg dat deze sindsdien in de bebouwde kom van Den Haag staat.
4. Langs de Willem III Straat staan nog een paar oude panden overeind
5. Nieuwe Haagse School architectuur in de Tramstraat
6. Het voormalige hoofdkantoor van de Westlandse Stoomtramweg Maatschappij (WSM) In het netwerk werden de vele dorpen van het Westland verbonden met steden als Den Haag en Delft. Wanneer je de straat naar links volgt dan kom je uit op de Lippe Biesterfeldweg. Hier bevond zich vroeger een remise. Tegenwoordig is hiervan niets meer te zien in het landschap.
7. De Loosduinse Hoofdstraat met de O.L.V. Hemelvaartkerk op de achtergrond
8. De ‘oude’ kern van Loosduinen. In de jaren zestig schijnt het oude dorpscentrum naar de wens van de plaatselijke ondernemers te zijn gesloopt. Erg jammer, zeker als je ziet wat ervoor in de plaats is gekomen. De wekelijkse markt fleurt het gebied nog een beetje op.
Rosenburg
In het oosten van Loosduinen ligt de buurt Rozenburg. Dit is een voormalig overgangsgebied tussen de destijds dichtbebouwde stad Den Haag en het landelijke Loosduinen. Het grootste deel van Rozenburg bestaat uit groengebieden met daarin losse bebouwing. Alleen aan de oostzijde, ter hoogte van de statigeThorbeckelaan, is wat dichtere stadsbebouwing te vinden. In de jaren 20 van de vorige eeuw werd hier de Notenbuurt opgericht. Hoewel deze buurt volgens de huidige stadsdeelgrens behoort tot Loosduinen, is het eigenlijk meer een verlengstuk van de Vruchtenbuurt van stadsdeel Segbroek.
9. De toegang tot Loosduinen over de Oude Haagweg.
10. De naam Rozenburg stamt af van het landgoed Rozenburg waarop deze buurt is gebouwd. Het fraaie neo-classicistische landhuis zelf is nog steeds aanwezig, alleen is van het groengebied rondom niet zoveel meer over.
11. Een aanzienlijk deel van Rozenburg is gebouwd in de stijl van de Nieuwe Haagse School. Dit complex aan de Walnootstraat is een van de mooiste exemplaren in de buurt.
12. Iets simpeler Haagse School aan de Kokosnootstraat.
13. Richting de statige Thorbeckelaan
14. De Thorbeckelaan, zeker een van de mooiste lanen van Den Haag.
15. Helaas wordt de Thorbeckelaan op het einde wat ontsierd door deze gribus. Uitgerekend op de plek waar de groene as een prachtige bekroning verdient.
Hemels Gewelf
16. Het Hemels Gewelf van James Turrell (1996) is een soort kunstwerk op de puinduinen van Kijkduin. Hier kan je een blik op de hemel werpen zonder gestoord te worden door allerlei objecten aan de horizon (de horizon is immers weggewerkt). De kleuren van de lucht zorgen dan voor een mooi schouwspel.
17. Perfectie (wel even de rotzooi wegdenken). Binnen in het gewelf is het erg stil.
18. Het Hemels Gewelf van boven gezien.
19. Uitzicht richting Kijkduin
20. Panorama in de duinen (ook van Turrell). Dit is een soort inverse van het Hemels gewelf, want hier is de natuurlijke omgeving wel een belangrijk onderdeel van het panorama. Helaas wordt dit panorama binnenkort behoorlijk aangetast door de nog aan te leggen nieuwbouwwijken rondom dit kunstwerk.
21. De duinen ten zuidwesten van Kijkduin zijn voor een groot deel aangelegd door mensenhanden. De heuvels bestaan niet uit het gebrukelijke zand maar uit puin van verwoeste Haagse wijken uit de Tweede Wereldoorlog, vandaar de naam puinduinen. Onder aan de heuvel met het Hemels Gewelf ligt deze puinbal (artiest: Donald Duk) als een soort reuzenknikker die in het Turrellkuiltje moet worden gewipt.
Kijkduin
De tweede Haagse badplaats is in oppervlakte niet zo groot, maar het plaatsje oefent toch behoorlijke aantrekkingskracht uit op badgasten. Waar Scheveningen zich heeft ontwikkeld tot een grootschalige badplaats voor grote aantallen toeristen, is de schaal van Kijkduin tot nu toe altijd klein gebleven. De badplaats richt zich voornamelijk op gezinnen met kinderen en ouderen.
22. De boulevard van Kijkduin. Dit gebied zal in de komende jaren behoorlijk op de schop gaan. Het winkelcentrum met de restaurants zal plaats moeten maken voor een nieuw woon-/winkelgebied in een Toscaanse stijl.
23. Een bijpassend speeltoestel voor de kinderen.
24. De lichtbaak
25. Het strand van Kijkduin is een stuk breder geworden met de komst van de Zandmotor.
26. Direct achter de eerste zeewering ligt het villapark Meer en Bosch. In de jaren 20 van de vorige eeuw werd dit park ontworpen en volgebouwd met grote bungalows van de architecten Jan Duiker en Bernard Bijvoet. Vooral ten oosten van de Kijkduinsestraat zijn nog een paar prachtige drie-onder-een-kappers bewaard gebleven. Zoals deze aan de Wijkselaan.
27. Nog een bungalow aan de Duinlaan.
28. In de Tweede Wereldoorlog zijn veel bungalows gesloopt ten behoeve van de Atlantikwall. Ten westen van de Kijkduinsestraat zijn nagenoeg alle villa’s verdwenen. Na de oorlog zijn hier wel weer nieuwe bungalows gerealiseerd, maar deze staan veel dichter op elkaar dan eerder het geval was.
29. Ook het gebied ten zuiden van de Machiel Vrijenhoeklaan was onderdeel van het villapark Meer en Bosch. Hier is de wederopbouw na de oorlog wat grondiger aangepakt. Op de naam van de buurt na (Meer en Bosch) is hier niks wat nog herinnert aan de vroegere villawijk.
30. Overzicht over Kijkduin vanuit het zuiden. Het bebouwde gebied is ingeklemd door natuurgebieden. Aan de zuidwestzijde ligt het Solleveld en aan de noordoostzijde ligt het Westduinpark.
Westduinpark
Ten noordoosten van Kijkduin ligt het Westduinpark. Dit gebied ligt deels in Loosduinen, deels in Segbroek en deels in Scheveningen. Het is en bijzonder park, want dit is een van de weinige Haagse parkgebieden waarin je je echt in een natuurgebied waant. Bij een westenwind zijn de stedelijke geluiden vrijwel niet te horen. Alleen de geluiden van de wind en de vogels zijn er ruimschoots aanwezig.
33. Fietspad richting Scheveningen
34.
35. Bijzonder element in het Westduinpark is de Jutterskeet van Ome Jan. Een bouwvallig hutje dat is opgetrokken uit aangespoelde materialen. Deze keet doet dienst als strandmuseum.
36. Naar het strand
37. Paradijsje
38. Nabij het strand bestaat het Westduinpark vooral uit duinen met helmgras, maar hoe verder je het land in gaat hoe hoger en dichter de begroeiing wordt.
39.
Bohemen
Bohemen en Meer en Bosch is een groene wijk ten oosten van Kijkduin. De wijk is eind jaren 20 en begin jaren 30 van de vorige eeuw gebouwd als een onderdeel van het ‘plan West’ uit 1927. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is een aanzienlijk deel in het westen gesloopt voor de Atlantikwall. Dit betreft vooral het deel Meer en Bosch. In het deel Bohemen is veel bijzondere architectuur te vinden. Vooral de Nieuwe Haagse School is er rijk vertegenwoordigd.
40. Laan van Meerdervoort
41. Kroonjuweel van Bohemen is het Daltoncollege. Tezamen met de symmetrisch opgetrokken bouwblokken eromheen en het groen is het een prachtig plaatje.
42. Het Daltoncollege van Jacob Johannes Brandes is een van de mooiste gebouwen in de stijl Nieuwe Haagse School.
43. Een strakke zakelijke, doch elegante stijl.
44. Altijd mooi, bloeiende Japanse kers.
45. De Campanulastraat doet een beetje Duits aan.
46. Traditionalisme met een vleugje barok
47. Ook aan de Dotterbloemlaan staan een paar flatjes met een klokgevels.
Kraayenstein
De buurt Kraayenstein is gebouwd aan het einde van de jaren 70. Dit is een van de eerste gebieden in Den Haag waar geexperimenteerd werd met woonerven. De Brinken en Dalen zijn allemaal doodlopende straatjes met daaromheen kleinschalige bebouwing en groen. Deze hofjes worden ontsloten via de straten De Brink in het noorden en Forellendaal in het zuiden. Aan deze ontsluitingswegen zijn hogere flats gebouwd.
48. Tussen De Brink en de Lozerlaan staan meerdere flats in een rijtje. Een deel van de auto's kan worden geplaatst in een halfverdiepte parkeergarage. Daar bovenop ligt een plein.
49. Winkelcentrum Kraayenstein
50.
51. In de buurt zijn veel waterlopen te vinden.
52. Karperdaal
53. Fiets- en voetgangersbrug over de Lozerlaan richting groengebied Madestein
54. De Noorderbrink met op de achtergrond een flat van Woonzorgpark Loosduinen
55. De Molenbrink
Ockenburg
56. Landgoed Ockenburg. Het huidige landhuis stamt uit 172 en is in 1845 grondig verbouwd tot koloniaal paleisje.
57. Je kunt hier een leuke wandeling maken door de bossen.
58. Niet alle heuvels in het duingebied bestaan uitsluitend uit zand. Overal in het gebied zijn nog verstopte bunkers uit de Tweede Wereldoorlog te vinden.
59. Op het landgoed Ockenburg was vroeger een vliegbasis gevestigd. Tegenwoordig liggen hier de sportvelden van Ockenburg en in de nabije toekomst wordt dit gebied volgebouwd met nieuwe woningen. Dit toegangshuisje is het enige nog zichtbare restant van het voormalige vliegveld.
60. Aan de rand van Vroondaal ligt een bijzondere archeologische vindplaats: De Stenen Kamer. Hier vind je de funderingsresten van een 13e eeuwse boerderij. In de 17e eeuw is deze boerderij afgebroken om plaats te maken voor een buitenplaats. Sindsdien was de boerderij in de vergetelheid geraakt, tot 1973 toen de fundering bij toeval weer boven het land verscheen.
61. Park Madestein met de Brinkflats
62. Vlindertuin Madestein. Op wat paardebloemen na bloeit er nog vrijwel niks. In de nazomer ziet het er meestal wat beter uit.
Vroondaal
Op dit moment is de nieuwste Haagse wijk Vroondaal volop in ontwikkeling op een voormalig kassengebied. Hier kunnen mensen een kavel kopen en hun eigen droomhuis laten bouwen. Hoewel veel mensen teruggrijpen op de gebruikelijke notariswoningen en woonboerderijen meet rieten daken, zijn er ook een aantal aardige moderne woningen te bewonderen. Het grote nadeel van deze wijk is dat de kavelgrootte niet overeenstemt met de grootte van de huizen, met het gevolg dat grote kasten van huizen zo dicht op elkaar staan dat de charme voor een deel verloren gaat.
63. Traditionele woonboerderijen vallen nog steeds erg in de smaak.
64. Een prachtige traditionele Russische boerderij aan de Gravin Margarethalaan, door de ontwerper ook wel aangeduid als ‘folly’. Helaas helemaal ingeklemd tussen neoneoklassieke panden. Op het veldje hiervoor wordt binnenkort gestart met de bouw van een appartementencomplex.
65. De Oostmadeweg
66. idem
67. Modern huis aan de Vrouwe Meilendislaan
68. Een van de mooiste woningen in de wijk, in retro-jugendstil
69. Dit neo-Nieuwe Haagse School complex valt wat uit de toon tussen de villa's.
70. Even verderop wachten de kassen nog op de slopershamer.
