Kaartviewer (laden kan paar seconden duren)
Op 24 december 1913 opende de Haagse Courant met een bericht van de gemeenteraad over de plaatsing van de eerste reeks stadsklokken in Den Haag: "De juiste tijd. We hebben, kort vóór de behandeling van de Gemeentebegrooting in den Raad, aangedrongen op 't plaatsen, van Gemeentewege, van klokken met den precies-juisten-tijd op verschillende punten in de stad. Dat zou een buitengewóón gemak opleveren voor ambtenaren, kantoorpersoneel, arbeiders, particulieren - een gróóte categorie van inwoners. Feitelijk ieder zou er dagelijks 't gemak van ondervinden." Met dit besluit werd niet alleen getracht om bewoners te voorzien van de tijd, maar ook om eenheid te scheppen in de stadsklokken. De klokken werden op diverse plekken in Den Haag geplaatst. Met name langs drukke en belangrijke punten vanwaar geen klokken op kerktorens waarneembaar waren. Bij de plaatsing van de stadsklokken werd geen onderscheid gemaakt tussen rijkere en armere buurten. Iedere stadsbewoner kwam hiervoor in aanmerking. De eerste serie stadsklokken was vrij sober in uitstraling. Het was een donkere paal met bovenop een ronde klok ter grote van een autoband. Op de witte wijzerplaat werden de uren aangegeven met Romeinse cijfers. In 1927 werd een extra binnenring aangebracht met de cijfers 13 t/m 24, zodat de klok geschikt was voor 24 uurs gebruik. Vanaf de jaren 50 werd de donkere kleur van de paal en behuizing vervangen door wit. De locaties van de klokken bleven ongewijzigd, evenals de hoofdopzet van het ontwerp. Bullhorst Stadsklokken Al snel nadat in 1983 de laatste stadsklokken uit het straatbeeld waren verwijderd ontstond het idee om de stadsklok te herintroduceren. Door de gemeente Den Haag werd een prijsvraag uitgeschreven voor een nieuwe Haagse stadsklok, een competitie die uiteindelijk gewonnen werd door architect Rainer Bullhorst. Hij ontwierp een stadsklok met twee palen waartussen de ronde stadsklok aan de bovenzijde werd ingeklemd. Tegen de zin van de ontwerper in werd onder de klok een klein reclamepaneel geplaatst. Dit was nodig om inkomsten te vergaren waarmee de klok kon worden onderhouden. Helaas voor de ontwerper was het winnen van de prijsvraag geen garantie dat de stadsklokken werden uitgevoerd conform de tekeningen. Op aandringen van de welstandscommissie werd één van de twee palen verwijderd. Vervolgens bracht de exploitant zelf nog aanvullende wijzigingen aan, zoals het verbreden van de wijzers, de toevoeging van een secondewijzer en het plaatsen van extra streepjes voor de minuten. Omdat de wijzers soms bleven steken werd de afstand tussen wijzers de afdekplaat vergroot, met het gevolg dat de klok wat dikker werd. Deze laatste wijziging leidde in 1992 zelfs tot een rechtzaak tussen ontwerper en exploitant. Uiteindelijk zijn al deze wijzigingen weer teruggedraaid.
Stadsklok aan de Escamplaan
Einde van een tijdperk Sinds de plaatsing worden de stadsklokken geplaagd door storingen. Met enige regelmaat geven de klokken de verkeerde tijd aan of staan zelfs stil. In 2015 heeft de gemeenteraad daarom besloten om 24 van de 90 exemplaren te verwijderen, waarna de onderdelen van de verwijderde klokken kunnen worden gebruikt om de 66 resterende klokken te onderhouden. De keuze om stadsklokken te verwijderen werd vergemakkelijkt door het feit dat vrijwel iedere stadsbewoner tegenwoordig beschikt over een smartphone met tijdsaanduiding. De noodzaak om de stadsklokken te handhaven is daarmee vervallen. Opmerkelijke feitje is dat de stadsklokken op geen enkele kaart worden weergegeven. Zelfs op de officiële grootschalige basiskaart (BGT) zijn ze niet terug te vinden. Door deze ontkenning van bestaan lijken de stadsklokken geheel vogelvrij verklaard. Dit blijkt ook wel uit het gemak waarmee de resterende klokken worden verwijderd bij herinrichtingen van de openbare ruimte. Sinds het raadsbesluit in 2015 zijn alweer 10 klokken verdwenen (d.d. 01-01-2020). In de kaartviewer worden de 56 nog bestaande stadsklokken weergegeven, evenals 7 verwijderde klokken (uit de lijst van 66) waarvan de exacte locatie kon worden achterhaald met behulp van beeldmateriaal uit de Haagse Beeldbank.
Bronnen: - Haagsche Courant (24-12-1913), De juiste tijd. - NRC (28-01-1988), Kleurloze klokken voor de straten van Den Haag. - Trouw (23-05-1992), Haagse stadsklokken zijn aantasting van het ontwerp. - Raadsinformatiesysteem Den Haag (18-12-2014), Stadsklokken